سنتور
سنتور نوعی ساز زهی-کوبه‌ای و سازی با اصالت موسیقی ایرانی است. فرهنگ دهخدا سنتور را اینگونه شرح داده است: از سازهای ایرانی به شکل ذوزنقه که دارای سیم‌های بسیاری است و با دو زخمهٔ چوبی (مضراب) نواخته می‌شود. رایج‌ترین نوع سنتور (۹ خرکی) دارای ۷۲ سیم است که به دسته‌های ۴ تایی و در ۱۸ دسته تقسیم می‌شود.
این ساز به شکل ذوزنقه متساوی‌الساقین ساخته می‌شود و نوع رایج این ساز دارای ۷۲ سیم است که هر ۴ سیم از روی یک خرک می‌گذرد و دارای ۱ کوک است و در واقع سنتور دارای ۱۸ خرک است که ۹ تای آن در سمت راست و ۹ تای آن در سمت چپ قرار می‌گیرد. سیم‌های این ساز توسط ۲ ترکه چوبی به صدا درمی‌آیند که اصطلاحاً آن را مضراب می‌نامند، ولی باید توجه داشت که سنتور جز سازهای زهی-مضرابی محسوب نمی‌شود.
تاریخچه سنتور
سنتور بر پایه بررسی‌ها و پژوهش‌ها یکی از کهن‌ترین سازهای گستره ایران به‌شمار می‌رود؛ کهن‌ترین نشانه‌ای که از این ساز برجامانده، از سنگ‌تراشی‌های آشور و بابلیان (۵۵۹ پیش از میلاد) است. در این سنگ‌تراشی‌ها، صف تشریفاتی که به بزرگداشت آشور بانیپال بر پا شده، سازی که شباهت زیادی به سنتور دست‌ورزی دارد، در میان آن صف دیده می‌شود.
ابوالحسن علی بن حسین مسعودی (مرگ به سال ۳۴۶ ه.ق) تاریخ‌نگار نامدار در شرح اوضاع موسیقی در زمان ساسانیان، هنگام نام بردن از سازهای متداول موسیقی ساسانی، واژه سنتور (سنطور) را ذکر می‌کند. در کتب کهن و تألیفات ابونصر فارابی و ابن سینا نیز نام سنتور چند بار ذکر شده است.
سنتور، سازی کاملاً ایرانی است که برخی ساخت آن را به ابونصر فارابی نسبت می‌دهند که مانند بربط، ساز دیگر ایرانی بعدها به خارج برده شد. برخی پژوهشگران بر این باورند که سنتور در زمان‌های بسیار دور از ایران به دیگر کشورهای آسیایی رفته است، چنان‌که امروزه گونه‌های مشابه این ساز در عراق، ترکیه، سوریه، مصر، پاکستان، هند، تاجیکستان، چین، ویتنام، کره، اوکراین و دیگر کشورهای آسیای میانه و نیز در یونان نواخته می‌شود.
شگفت نیست که چون نخستین پیانو به دست سرورالملک، سنتورنواز روزگار امیرکبیر رسید، در دم نواخته شد! از نوازندگان نامدار قدیم سنتور می‌توان محمدصادق خان، علی‌اکبر شاهی، سماع حضور، حبیب سماعی، حسین صبا، ابوالحسن صبا و از نوازندگان دهه‌های اخیر می‌توان فرامرز پایور، محمد حیدری، مجید کیانی، پرویز مشکاتیان، داریوش صفوت، حسین ملک، محمد رضا شجریان و سیامک آقایی را نام برد. از سازندگان مشهور سنتور هم می‌توان به محمدرضا ایلدار ژاله و داریوش سالاری اشاره کرد.
بر پایهٔ اسناد و مدارک، نگارگری‌ها و مینیاتورهای سده‌های پیش، آنچه که ما دست ورزه به نام سنتور در اختیار داریم در واقع سنتوری است که از نزدیک به یکصد و پنجاه سال پیش (زمان قاجار) با شکل و شمایل کنونی خود در اختیار هنرمندان این مرز و بوم قرار دارد. چنان‌که سنتورهای محمدصادق خان (که نخستین نمونه صوتی ساز سنتور به جا مانده از دوران قاجار متعلق به وی می‌باشد)، حبیب سماع حضور و حبیب سماعی، در ابعاد، شمار خرک و چگونگی ساخت، بسیار نزدیک به سنتور دست ورزی است.
یادگیری سنتور در خانه هنر شماره یک
یادگرفتن سنتور بر اساس نظر اساتید این حوزه نیاز به پشتکار و تمرین نیاز دارد. سنتور سازی است که وابستگی زیادی به حرکات سریع و فکر شده دست دارد. از همین جهت کسانی که در گذشته سازهای دیگری مانند ویولن و گیتار کار کرده‌اند سریع‌تر کار با این ساز را یاد می‌گیرند. همچنین در نظر داشته باشید که تدریس و یادگیری سنتور نیاز به زمان نسبتا زیادی دارد و مانند تمامی سازهای مشابه زمانی حداقل ۳ ماهه نیاز دارد. البته این ۳ ماه تماما صرف یادگیری خود ساز سنتور نمی‌شود و در جلسات ابتدایی بنابر نظر استاد صرفا موضوعات آکادمیک این ساز تدریس می‌شود. تدریس موضوعات آکادمیک سنتور و دیگر سازها در ابتدا کاملا بی فایده به نظر می‌آیند اما در جلسات و ترم‌های بعدی متوجه اهمیت آنها می‌شوید. تجربه ثابت کرده است که هنرجویانی که مباحث آکادمیک هر ساز را به خوبی یادمی‌گیرند از شانس بیش‌تری برای موفقیت در نواختن آن ساز برخوردارند. سازهای ایرانی معمولا کمی پیچیدگی‌های ظاهری دارند اما بعد از گذشت زمانی می‌توانید بر تمام قسمت‌های ساز مسلط شوید.
در دوره مقدماتی پایه‌های لازم نوازندگی سنتور را بدست می‌آورید و با تسلط به آنها قادر خواهید بود اندک اندک از طریق قطعات اساتید بزرگ موسیقی ایرانی و نواختن تمارین مربوطه با تکنیک‌های پیشرفته‌تر این ساز آشنا شوید. شما از طریق مجموعه وسیعی از ترانه‌های اصیل و زیبای موسیقی ایرانی و محلی تا قطعات ساده شده از بزرگان موسیقی ایرانی و حتی بخش‌های خاطره‌انگیز از موسیقی‌های فاخر پاپ ایرانی به دنیای رنگارنگ موسیقی وارد خواهید شد.
سعی شده نکات و مطالب اصلی مورد نیاز و پایه‌ای نوازندگی سنتور را به‌صورت کاربردی و ریشه‌ای از طریق این قطعات فرا بگیرید و بر آنها تسلط پیدا کنید. در کنار این قطعات مجموعه بسیار مهم و کارآمد از نرمش‌ها و تمرین‌های مضراب طراحی شده برای انعطاف و سرعت دست را به شما خواهیم آموخت. تسلط یافتن و انجام این تمرین‌ها، بازدهی و توان نوازندگی شما را دو چندان نموده و حس پیشرفت را بخوبی احساس خواهید کرد. بعد از طی این دوره شما علاوه بر بدست آوردن توانایی نواختن قطعات یاد شده، توانایی کافی و لازم نت خوانی و همچنین تکنیک‌های اصلی و پایه‌ای سنتور چون ریز دراب و غیره را بدست خواهید آورد و آماده ورود به دوره متوسطه هستید. برای دوره کودکان نیز از روش آموزشی خاص این رده سنی استفاده می‌شود و آموزش بر اساس قطعات مخصوص و طراحی شده برای این سنین خواهد بود.
آیا آموزش مجازی و آنلاین در یادگیری سنتور موثر است؟
امروزه با توجه با زیاد شدن مشغله افراد و بالا رفتن هزینه‌ها، و از سوی دیگر متداول شدن هر چه بیشتر آموزش‌های مجازی و آنلاین، بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند به جای شرکت در کلاس حضوری آموزش سنتور موسسات هنری و آموزشگاه‌ها، در کلاس‌های آنلاین شرکت کنند. اما آیا این روش آموزش در یاد گرفتن سازی نظیر سنتور موثر است؟
تجربه نشان می‌دهد که یادگیری انواع سازها و بخصوص ساز سنتور نیاز به ممارست و پیگیری حداکثری دارد و بهترین راه برای یادگیری سنتور، قرار گرفتن در کنار مدرس این ساز است. از این رو، ما آموزش مجازی و آنلاین را برای یادگیری انواع سازها مخصوصاً سنتور پیشنهاد نمی‌کنیم.
ما در خانه هنر شماره یک، با در نظر گرفتن شرایط هنرجویان گرامی، کاملاً در کنار شما هستیم. از مسائل مالی برای هزینه کلاس‌ها گرفته تا بهر‌ه‌گیری از بهترین اساتید سنتور! کافیست برای یادگیری سنتور با خانه هنر شماره یک ارتباط برقرار کنید و ادامه روند آموزش را تماماً بر عهده مدرسان مجرب خانه هنر شماره یک بگذارید.
هزینه کلاس سنتوردر خانه هنر شماره یک چقدر است؟
به طور کلی هزینه کلاس سنتور به عوامل بسیاری بستگی دارد. یکی از این عوامل سن هنرجو است. در آموزشگاه خانه هنر شماره یک، اساتید گروه سنی کودکان با اساتید بزرگسالان متفاوت هستند، زیرا از روش‌های کاملا مختلفی برای تدریس بهره می‌گیرند. گاهی هزینه کلاس‌های سنتور برای کودکان از بزرگسالان بیشتر است. به علت اینکه آموزش موسیقی به کودکان نیازمند صبر و حوصله بیشتر و همینطور زمان طولانی‌تری است.
سطح هنرجو از دیگر عوامل بسیار مهم در تعیین هزینه یادگیری سنتور است. اگر هنرجو پیشتر از این به کلاس سنتور رفته باشد، با تست تعیین سطح اولیه، سطح هنری هنرجو تعیین می‌شود و بر اساس آن اساتید متناسب را پیشنهاد می‌دهند. تمرین و ممارست رمز موفقیت در آموزش هر مهارتی است. موسیقی نیز به عنوان مهارتی خلاقانه و عمیق، از این قاعده مستثنا نیست. در بیشتر مواقع، وقتی هنرجو سابقه آموزش موسیقی را ندارد، روند آموزش سنتور برایش به کندی صورت می‌گیرد.
برای اطلاع از شرایط و جزییات کلاس سنتور می‌توانید با خانه هنر شماره یک در تماس باشید.
یادگیری کامل سنتور چقدر طول می‌کشد؟
برای اینکه در نواختن هر سازی حرفه‌ای شود نیاز به تمرین و پشتکار فراوان است. سنتور نیز از این قاعده مستثنی نیست. با تمرین مداوم و ممارست فراوان می‌توانید در مدت زمان کوتاهی در نواختن این ساز توانایی لازم داشته باشید. به طور کلی برای اینکه بتوانید تسلط کافی بر روی ساز سنتور داشته باشید و قطعات مشهور را بنوازید به یک زمان سه الی چهار ساله احتیاج است. بنابراین هنرجویی که پشتکار کافی و انگیزه کافی برای نواختن نداشته باشد سالیان سال برای یادگیری نیاز به زمان دارد.
آموزش سنتور برای کودکان
بسیاری از والدین از سنین پایین فرزندان خود را به کلاس موسیقی می فرستند. سنتور هم یکی از سازهای مورد علاقه والدین و کودکان است. فواید یادگیری موسیقی از سنین پایین بر هیچکس پوشیده نیست.
علاوه بر این که با شرکت در کلاس آموزش سنتور برای کودکان، فرزند شما موقعیت‌های ارزشمندی را در زندگی به دست خواهد آورد، یادگیری موسیقی تاثیر بسزایی در سلامت جسمانی و روانی و مهارت‌های اجتماعی کودکان دارد. به طور کلی کودکانی که موسیقی یاد می گیرند در مقایسه با همسالانشان از هوش و توانایی یادگیری بالاتری برخوردار هستند و در مدرسه عملکرد بهتری دارند.
به عنوان یک قاعده کلی از سن 6 سالگی به بعد، بهترین سنین برای شروع یادگیری ساز سنتور است؛ پس اگر فرزند شما در این سن است، وقت را تلف نکنید و هر چه زودتر او را در کلاس سنتور ثبت نام کنید.
در خانه هنر شماره یک برای تدریس سنتور به کودکان از متدهای جذاب و سرگرم‌کننده و به‌روز استفاده می‌شود تا کودک هم بتواند مباحث را به خوبی درک کند هم از تمرین زده نشود. بهترین روش برای تدریس هر موضوعی به کودکان استفاده از بازی و سرگرمی است. این که مربی سنتور کودک بتواند ارتباط صمیمانه و خوبی با کودک برقرار کند نیز عامل بسیار مهمی است.
والدین گاهی اوقات هنگام انتخاب مدرس سنتور برای فرزندشان به تخصص فرد در تدریس به کودک توجه کافی نمی‌کنند. گاهی پیش می‌آید که یک مدرس سنتور بسیار ماهر و متخصص باشد و در تدریس به بزرگسالان عملکرد تحسین برانگیزی داشته باشد اما به علت عدم آشنایی در کار با کودکان، نتواند مباحث را به خوبی به کودک منتقل کند. در این حالت کودک از همان سنین پایین از یادگیری موسیقی زده و خسته می‌شود و شاید به این باور برسد که استعداد موسیقی ندارد. از این رو، هنگام ثبت نام کودک در کلاس هر سازی به ویژه ساز سنتور، توجه به آشنایی مربی با متدهای علمی و به روز کار با کودکان از اهمیت فوق العاده‌ای برخوردار است.
آموزش سنتور برای بزرگسالان
یادگیری سنتور مثل هر ساز دیگری هیچ محدودیت سنی ندارد و افراد حتی در سنین بالا هم می‌توانند به خوبی نواختن ساز سنتور را یاد بگیرند. در حقیقت یادگیری ساز سنتور در بزرگسالی مزایایی دارد که شاید در کودکی وجود نداشته باشد. خانه هنر شماره یک دوره‌های آموزش سنتور را هم برای کودکان و هم بزرگسالان برگزار می‌کند. تقاوت آموزش سنتور برای بزرگسالان و کودکان در سبک آموزش است؛ چرا که سبک یادگیری سنتور در بزرگسالی متقاوت است و بزرگسالان ترجیح می‌دهند چیزهای جدید را مبتنی بر تجربیات گذشته خود یاد بگیرند اما کودکان بیشتر به یادگیری با بازی تمایل دارند.
مدرسان سنتور در خانه هنر شماره یک با در نظر گرفتن تفاوت‌های سنی و سبک‌های یادگیری، دوره‌های آموزش سنتور ویژه بزرگسالان را به طور اختصاصی و حرفه‌ای طراحی و برنامه ریزی کرده‌اند. با شرکت در این دوره‌ها می‌توانید نواختن ساز سنتور را به صورت تخصصی با متدهای روز دنیا متناسب با سن و سبک یادگیری خود بیاموزید.
